Hướng dẫn chi tiết cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé
Tương tự như nhiều nghi lễ cúng khác theo truyền thống Việt Nam, ngày cúng cho bé trong tháng đầu tiên sẽ tuân theo lịch Âm. Ở một số vùng còn có quan niệm xác định ngày đầy tháng dựa vào giới tính của bé theo quy tắc “nam trồi 2, nữ sụt 1”.
Ví dụ, nếu bé gái được sinh vào ngày 15 tháng 5 Âm lịch thì ngày đầy tháng của bé sẽ rơi vào ngày 14 tháng 6 âm lịch. Còn trong trường hợp của bé trai sinh vào ngày 15 tháng 5 thì ngày đầy tháng lúc này sẽ là ngày 17 tháng 6.
Mách bạn những điều cần chuẩn bị cho mâm cúng đầy tháng cho bé
Sau khi đã xác định chuẩn xác ngày cúng đầy tháng, việc chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bé như nào là điều được nhiều bậc phụ huynh quan tâm và tìm hiểu. Nếu bạn lần đầu làm cha mẹ thì hãy tham khảo ngay những mục quan trọng mà Cleanipedia đã tổng hợp dưới đây:
Chuẩn bị lễ vật trong mâm cúng
Theo kinh nghiệm dân gian, danh sách món ăn trong mâm cúng đầy tháng truyền thống bao gồm cả món mặn và món ngọt như sau:
- ✦
Đồ cúng mặn: 12 chén xôi nhỏ và 1 đĩa xôi lớ, 12 chén cháo nhỏ và 1 tô lớn, 1 đĩa thịt heo hoặc thịt chân giò, 12 đĩa bánh hỏi hoặc 12 quả trứng vịt, 1 con gà luộc chéo cánh có ngậm hoa hồng.
- ✦
Đồ cúng ngọt: 12 chén chè nhỏ và 1 chén lớn hơn, 12 ly rượu và 1 bình rượu lớn, 12 chén nước lọc, 12 đĩa bánh kẹo, 1 mâm ngũ quả với 5 loại trái cây khác nhau và trà.
Mâm cúng
Việc bố trí mâm cúng đầy tháng cho bé gái hoặc trai đều mang ý nghĩa quan trọng, thể hiện lòng kính trọng đối với thần linh và tổ tiên, cũng như sự thành tâm của con cháu. Để chuẩn bị mâm cúng một cách đúng quy tắc, cha mẹ cần tuân theo những hướng dẫn như sau:
- ✦
Sắp xếp lễ vật trên 2 bàn:
- ✦
Bàn nhỏ đặt trước bàn thờ, được dùng để cúng Đức Ông.
- ✦
Bàn lớn đặt phía sau, cao khoảng 10cm, dành cho việc bày mâm cúng 12 Bà Mụ.
- ✦
Đặt các món ăn trên đĩa một cách cẩn thận. Thông thường, người ta sắp xếp gạo nếp, chè và cháo ở hai bên khay và đặt gà luộc ở giữa.
- ✦
Vị trí đặt mâm cúng và lọ hoa cúng cũng có ý nghĩa riêng. Theo quan niệm truyền thống, khái niệm “Đông bình Tây quả” là một nguyên tắc quan trọng khi lễ cúng. Điều này nghĩa là lộc bình nên được đặt ở phía Đông, trong khi hoa quả và các lễ vật được đặt ở phía Tây.
Đừng quên chuẩn bị bài khấn, văn cúng
Chuẩn bị bài khấn và văn cúng là một phần quan trọng trong quá trình cúng đầy tháng cho bé, để thể hiện lòng thành kính và tôn trọng đối với cõi tâm linh. Trong lễ cúng đầy tháng, cha mẹ hoặc ông bà thường sẽ đại diện đọc bài này.
Thông thường khi bạn mua các lễ vật, người bán sẽ đưa kèm bài văn khấu với các nội dung khá chi tiết bao gồm khấn những ai, khấn rõ họ tên, tuổi và nơi ở của bé… Vì thế, bạn không cần phải học thuộc lòng. Tuy nhiên, bài văn khấn cúng còn tùy thuộc phong tục tập quán vùng miền, bạn có thể thay đổi cho thích hợp.
Tiến hành chọn giờ tiến hành lễ cúng đầy tháng
Cách tính giờ tiến hành lễ cúng đầy tháng dựa trên cung hoàng đạo và tam hợp tứ hành xung cũng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong lễ cúng truyền thống. Việc lựa chọn khung giờ tốt sẽ dựa theo các yếu tố sau đây: Tam hợp tứ hành xung bao gồm 12 con giáp được chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm gồm 3 con giáp liên quan tới nhau, được gọi là tam hợp.
Ví dụ, nếu bé của bạn sinh vào ngày 3/5/2021 (lịch dương), tương đương với ngày 22 tháng 3 âm lịch năm Tân Mùi. Tuổi Sửu có tam hợp bao gồm các con giáp Sửu – Tỵ – Dậu và tứ hành xung Sửu – Thìn – Mùi – Tuất. Vì vậy, để tổ chức lễ cúng đầy tháng tốt nhất, bạn nên chọn giờ Sửu – Tỵ – Dậu và tứ hành xung Sửu – Thìn – Mùi – Tuất.
Mâm cúng đầy tháng cho bé cần có những gì?
Tùy thuộc vào từng vị quan, bạn sẽ chuẩn bị các món đồ trong mâm cúng đầy tháng cho bé khác nhau. Cleanipedia tổng hợp mâm cúng dành cho 12 bà Mụ và Đức Ông cụ thể như sau:
Mâm cúng 12 bà Mụ
Bạn cần chuẩn bị lễ vật cho lễ cúng 12 bà mụ đầy tháng bé gái hoặc bé trai một cách tỉ mỉ và tuân theo các nguyên tắc. Trong lễ cúng này, bạn cần chuẩn bị 2 mâm cúng với 12 loại đồ giống nhau cùng với 1 đôi đũa hoa.
- ✦
Lễ mặn gồm có những món đồ sau đây: xôi, cơm, gà, canh, các món lễ mặn, rượu và 12 chén chè nhỏ và thêm 1 phần lớn hơn.
- ✦
Lễ ngọt gồm có những đồ cúng sau đây: 12 đĩa xôi nhỏ (xôi gấc hoặc xôi đậu), 1 phần lớn hơn, 12 chén cháo nhỏ và thêm 1 phần lớn hơn, 12 đĩa thịt quay và bánh hỏi cùng với 12 ly rượu nhỏ hoặc thay thế bằng 12 quả trứng vịt và 12 ly nước nhỏ; thêm 1 phần lớn hơn.
Mâm cúng Đức Ông
Đối với mâm cúng đầy tháng cho bé dành cho Đức Ông, bạn cần chuẩn bị các vật lễ thiết yếu sau đây: 1 con gà luộc cánh chéo, tô cháo lớn, chè lớn, 3 đĩa xôi lớn, trầu cau, 1 miếng thịt quay, 1 đĩa ngũ quả, rượu và đồ mã.
Một số điểm khác của mâm cúng đầy tháng cho bé trai và bé gái
Trong việc chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bé gái và bé trai, bạn không chỉ cần đảm bảo đầy đủ các lễ vật mà còn phải xem xét sự khác biệt giới tính giữa hai bé.
- ✦
Trong lễ cúng đầy tháng cho bé trai, xôi chè thường là món chè đậu trắng, đòi hỏi sự chọn lọc của các hạt đậu cứng, già và đẫy đà trước khi nấu. Sau khi nấu, hạt đậu cần đảm bảo độ thơm ngon, mang ý nghĩa rằng bé sẽ phải trải qua nhiều khó khăn và thử thách để đạt được thành công trong cuộc sống.
- ✦
Trong trường hợp lễ cúng đầy tháng cho bé gái, người xưa thường sử dụng món chè trôi nước, thể hiện sự mong đợi cô con gái lớn lên sẽ ngọt ngào, thanh thoát và mềm mại như món ăn này.
Ngoài ra, phần quần áo trong lễ cúng đầy tháng cũng thường được phân biệt theo giới tính. Quần áo cho bé trai thường mang màu xanh hoặc các họa tiết có đặc trưng của giới tính nam. Quần áo cho bé gái thường sử dụng các màu sắc như hồng và vàng, với các họa tiết chủ đạo là hoa và váy.
Nghi thức cúng đầy tháng cho con
Không chỉ phải chăm chú vào việc chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bé, bạn cũng cần tìm hiểu kỹ về nghi thức cúng đầy tháng, khai tên và khai hoa. Nếu bạn lần đầu làm cha mẹ có thể tham khảo những thông tin liên quan mà Cleanipedia tổng hợp ngay sau đây:
Nghi thức cúng đầy tháng
Người làm lễ (hoặc chủ lễ) đứng lên thắp hương cho tổ tiên và giải thích lý do của lễ cúng này. Thông thường, đây sẽ là người đại diện của gia đình, có thể là ông nội hoặc cha sẽ thực hiện nghi lễ.
Sau đó, cha hoặc mẹ của bé thắp 3 nén hương lên bàn thờ Gia tiên và đưa bé ra trước mâm lễ. Tiếp đó, chủ lễ sẽ bắt đầu khấn theo bài cúng đầy tháng đã chuẩn bị trước đó. Trong buổi lễ này, toàn bộ gia đình sẽ tập trung cầu nguyện cho bé để thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với tổ tiên cũng như cõi tâm linh.
Nghi thức khai tên
Sau khi tổ chức lễ khai hoa và cầu chúc may mắn cho em bé, người chủ lễ sẽ tiến hành lễ đặt tên bằng phương pháp xin keo. Trong quá trình này, chủ lễ sẽ đặt hai đồng bạc cổ vào một đĩa sâu.
Nếu sau khi quay đồng xu, một đồng là úp và một đồng là ngửa, đó là dấu hiệu rằng thần linh đã chấp thuận tên đó cho bé. Tuy nhiên, nếu cả hai đồng xu đều úp hoặc ngửa, thì phải thực hiện lại quy trình đặt tên. Nếu sau ba lần quay không xuất hiện ít nhất một đồng xu úp và một đồng xu ngửa, cha mẹ sẽ cần đặt tên khác cho bé.
Nghi thức khai hoa (bắt miếng)
Sau khi tổ chức lễ cúng đầy tháng, em bé sẽ được đặt giữa bàn. Người chủ tế thực hiện nghi lễ bằng việc rót trà, thắp hương và xin khai hoa (bắt miếng em bé). Sau đó, người chăm sóc bé sẽ bế em bé trên tay, cầm một cành hoa, và vẫy tay qua lại giữa miệng em bé, đồng thời đọc lời chúc phúc cho em bé:
“Cho miệng bé mở ra, nở hoa tươi sáng. Cho miệng bé mở ra, tình thương ấm lòng. Cho miệng bé mở ra, phúc lộc đến nhà. Cho miệng bé mở ra, bạn bè quý mến, và đôi tay vững vàng.”
>>> Xem thêm:
- ✦
62 Cách nuôi dạy trẻ sơ sinh 0-12 tháng tuổi thông minh, khỏe mạnh
- ✦
Cho trẻ ăn dặm sớm có tốt không? Cách cho trẻ 2,3,4 tháng tuổi ăn dặm đúng cách
- ✦
4 tips giúp bé yêu phát triển tự nhiên và toàn diện để hành trình làm mẹ thêm nhẹ nhàng hơn
Việc chuẩn bị mâm cúng đầy tháng cho bé là điều cực kỳ quan trọng trong ngày đầy tháng. Hy vọng với những thông tin mà Cleanipedia tổng hợp và chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về cách chuẩn bị cũng như nghi thức truyền thống. Để có thêm nhiều thông tin khác bạn đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của Cleanipedia nhé!
Tác giả: Team Cleanipedia
Facebook | Youtube | Instagram | Pinterest | Twitter
Bản quyền thuộc về: Unilever Vietnam. Ghi rõ nguồn khi tham khảo.